လိုင္ဇာ ညီလာခံတြင္ အပစ္ရပ္ေရးႏွင့္ ႏိုင္ငံေရး ေဆြးေႏြးရန္ မူတည္ေဆြးေႏြးမည္

ကခ်င္ျပည္နယ္ လိုင္ဇာၿမိဳ႕တြင္ ယေန႔က်င္းပေသာ တိုင္းရင္းသား လက္နက္ကိုင္ အဖြဲ႔မ်ား ညီလာခံ (ဓာတ္ပံု – ေဂ်ပိုင္ / ဧရာဝတီ)

      ကခ်င္ျပည္နယ္ လိုင္ဇာၿမိဳ႕တြင္ ယေန႔မွစတင္ၿပီး ၃ ရက္အၾကာ က်င္းပမည့္ တိုင္းရင္းသား လက္နက္ကိုင္ အဖြဲ႔မ်ား ညီလာခံတြင္ တျပည္လံုး အတိုင္းအတာ အပစ္အခတ္ ရပ္စဲေရးႏွင့္ ႏိုင္ငံေရး ေဆြးေႏြးေရး မူေဘာင္ကိစၥ အခ်က္ ၂ ခ်က္အေပၚ မူတည္ေဆြးေႏြးသြားၾကမည္ဟု သိရွိရသည္။
တျပည္လံုး အတိုင္းအတာ အပစ္အခတ္ ရပ္စဲေရးႏွင့္ ပတ္သက္၍ တဖြဲ႔ခ်င္းစီ၏ အျမင္မ်ားကို သံုးသပ္ျခင္း၊ ညီညြတ္ေသာ တိုင္းရင္းသား လူမ်ိဳးမ်ား ဖက္ဒရယ္ေကာင္စီ (UNFC) ၏ သေဘာထားအေပၚ သံုးသပ္တင္ျပျခင္း၊ အစိုးရမွ ေပးပို႔ထားေသာ လက္မွတ္ေရးထိုးရန္ သေဘာထား စာတမ္းမူၾကမ္းအေပၚ သံုးသပ္တင္ျပျခင္း၊ သေဘာထားဆံုးျဖတ္ခ်က္ ခ်မွတ္ျခင္းဆိုင္ရာ ေဆြးေႏြးခ်က္တို႔ပါေၾကာင္း၊ ႏိုင္ငံေရး ေဆြးေႏြးေရး မူေဘာင္ကိစၥတြင္ ကရင္အမ်ိဳးသား အစည္းအ႐ံုးႏွင့္ ရွမ္းျပည္ျပန္လည္ ထူေထာင္ေရး ေကာင္စီ / ရွမ္းျပည္တပ္မေတာ္ ေတာင္ပိုင္း (RCSS/SSA) မွ ကိုယ္စားလွယ္မ်ားႏွင့္ အစိုးရကိုယ္စားလွယ္မ်ား ေဆြေႏြးထားသည့္အေပၚ ရွင္းလင္းတင္ျပျခင္းတို႔ ပါဝင္ေၾကာင္း အစည္းအေဝး ထုတ္ျပန္ခ်က္အရ သိရွိရသည္။
ေဆြးေႏြးပြဲအစတြင္ တိုင္းရင္းသား ေခါင္းေဆာင္တခ်ိဳ႕က အျမင္သေဘာထားမ်ား တင္ျပခဲ့ရာ မူလက တျပည္လံုး အတိုင္းအတာ အပစ္အခတ္ ရပ္စဲေရးကိစၥၿပီးမွသာ ႏိုင္ငံေရးေဆြးေႏြးေရး မူေဘာင္ကိစၥကို ေဆြးေႏြးရန္ စီစဥ္ထားရာမွ ေနာက္ဆံုးတြင္ ႏိုင္ငံေရး ေဆြးေႏြးေရး မူေဘာင္ကိစၥ ေဆြးေႏြးၿပီးမွသာ တျပည္လံုး အတိုင္းအတာ အပစ္အခတ္ ရပ္စဲေရးကိစၥကို ေဆြးေႏြးမည္ျဖစ္ေၾကာင္း ေဆြးေႏြးမႈ အစီစဥ္ကို ေျပာင္းလဲခဲ့ၾကသည္။
ယခု ညီလာခံအတြက္ သမၼတ ဦးသိန္းစိန္၊ ကယန္းျပည္သူ႔ပါတီ၊ NLD လြတ္ေျမာက္နယ္ေျမႏွင့္ ဦးခြန္မာကိုဘန္း၏ နယ္စပ္အေျခစုိက္ ႏိုင္ငံေရး အဖြဲ႔တို႔မွ သဝဏ္လႊာမ်ား ေပးပို႔ထားေၾကာင္း ကခ်င္လြတ္လပ္ေရး တပ္မေတာ္ (KIA) ဒုတိယ စစ္ဦးစီးခ်ဳပ္ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ ဂြန္ေမာ္ထံမွ သိရသည္။
လိုင္ဇာ ညီလာခံကို နံနက္ ၉  နာရီမွ ညေန ၅ နာရီအထိ ေဆြးေႏြးသြားမည္ျဖစ္ၿပီး တိုင္းရင္းသားအေရးကို တိုင္းရင္းသားမ်ားသာ ေဆြးေႏြးသင့္သည္ဟု ယူဆ၍ မည္သည့္အဖြဲ႔အစည္းကိုမွ် ဧည့္သည္အျဖစ္ ဖိတ္ၾကားထားျခင္း မရွိေၾကာင္း KIA မွ ဗိုလ္မႉးႀကီး မရန္ေဇာ္ေတာင္က ေျပာသည္။
ညီလာခံတြင္ သဘာပတိမ်ားအျဖစ္ ကခ်င္လြတ္လပ္ေရးအဖြဲ႔ (KIO) ဥကၠဌ ဦးေဇာင္းဟရား၊ KNU ဥကၠဌ ေစာမူတူးေစးဖိုးတို႔က ေဆာင္ရြက္ၿပီး တြဲဖက္ သဘာပတိအျဖစ္ UNFC ဥကၠဌ ဒုတိယ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ႀကီး ဂမ္ေရွာင္၊ ဒု ဥကၠဌအျဖစ္ KNU မွ ပဒိုကြယ္ထူးဝင္း၊ အတြင္းေရးမႉးအျဖစ္ မြန္ျပည္သစ္ပါတီမွ ႏိုင္ဟံသာ၊ တြဲဖက္အတြင္းေရးမႉးအျဖစ္   RCSS/SSA မွ ဗိုလ္မႉးႀကီး စိုင္းလွတို႔က ေဆာင္ရြက္သည္။ အဖြဲ႔ဝင္မ်ားအျဖစ္ ပေလာင္ျပည္ လြတ္ေျမာက္ေရး တပ္ဦး (PSLF) မွ တားအိုက္ဘုန္း၊ ကရင္နီ အမ်ဳိးသား တုိးတက္ေရး ပါတီ (KNPP) မွ ခူးဦးရယ္၊ ခ်င္းအမ်ိဳးသားတပ္ဦးမွ ပူးဇင္က်ံဳး၊ ရွမ္းျပည္တိုးတက္ေရးပါတီ / ရွမ္းျပည္တပ္မေတာ္ ေျမာက္ပုိင္း (SSPP/SSA) မွ ဒုတိယ ဗိုလ္မႉးႀကီး စိုင္းေက်ာ္လ၊ UNFC မွ ဗုိုလ္မႉးႀကီး ခြန္ဥကၠာ၊ KIA မွ ဗုုိလ္ခ်ဳပ္ ဂြန္ေမာ္ႏွင့္ ဒုတိယ ဗိုလ္မႉးႀကီး ဆင္းပါးတို႔က ေဆာင္ရြက္မည္ျဖစ္ေၾကာင္း သိရသည္။
“က်ေနာ္တို႔ တိုင္းရင္းသားေတြ အေနနဲ႔ လက္နက္ကိုင္တိုက္ပြဲေတြ တိုက္ခဲ့ေပမယ့္ အေျဖတစံုတရာ မထြက္ခဲ့ဘူး။ ႏိုင္ငံေရးျပႆနာျဖစ္လို႔ ႏိုင္ငံေရးနည္းအရပဲ ေျဖရွင္းမွျဖစ္မယ္။ ေကာင္းတဲ့အေျဖတခု ရမယ္ထင္ပါတယ္။ မတူညီတာေတြ ရွိေကာင္းရွိႏိုင္ေပမယ့္ ညီညြတ္ဖို႔ အေရးႀကီးတယ္။ Unity and diversity ျဖစ္ေအာင္ လုပ္ရမယ္။ အဲဒီလို မျဖစ္လို႔ကေတာ့ ေအာင္ျမင္မွာ မဟုတ္ဘူး” ဟု KNU ဥကၠဌ ေစာမူတူးေစးဖိုးက အစည္းေဝးပြဲတြင္ တိုင္းရင္းသားေခါင္းေဆာင္မ်ားကို ေျပာၾကားသည္။
KIA မွ ဒုတိယ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ႀကီး အင္ဘန္လက “အစိုးရပိုင္းက တျပည္လံုး အပစ္အခတ္ရပ္စဲဖို႔ ေျပာေနလို႔ ဒီကြန္ဖရင့္ကို လုပ္ၾကရတာပါ။ ဒီကြန္ဖရင့္ကေန ႏိုင္ငံေရးေဆြးေႏြးမႈကို ဦးတည္သြားႏိုင္ပါမယ္။ ပင္လံု ကတိကဝတ္ကို လိုက္နာခဲ့ျခင္း မရွိခဲ့ဘူး။ ေခတ္အဆက္ဆက္က အုပ္ခ်ဳပ္သူေတြက လူမ်ိဳးႀကီးဝါဒကို အုပ္စိုးၿပီး လုပ္ခ်င္တိုင္း လုပ္ခဲ့တယ္။ ၁၉၆၂ မွာ တိုင္းရင္းသားေတြ အလိမ္ခံခဲ့ရတယ္။ ဒီအေျခအေနကိုၾကည္႔ရင္ ၂၀၀၈ အေျခခံဥပေဒ ျပင္ဆင္ႏိုင္ဖို႔ ရွိမရွိဆိုတာ သိႏိုင္မွာပါ။ သင္ခန္းစာေတြ မေမ့ဖို႔လိုတယ္။ တိုင္းရင္းသားအဖြဲ႔ေတြ အေနနဲ႔ အမွားခံလို႔ မျဖစ္ႏိုင္ေတာ့တဲ့ အေျခအေနမို႔ ဝိုင္းဝန္းအေျဖရွာဖို႔ လိုပါတယ္” ဟု ေျပာၾကားသည္။
တျပည္လံုး အတိုင္းအတာ အပစ္အခတ္ရပ္စဲေရးကိစၥႏွင့္ ပတ္သက္၍ အစိုးရမွေပးပို႔ထားေသာ လက္မွတ္ထိုးရန္ သေဘာထား မူၾကမ္းကို တျပည္လံုး အတိုင္းအတာ အပစ္အခတ္ရပ္စဲေရး ေခါင္းစဥ္ေအာက္တြင္ ေခါင္းစဥ္ငယ္တခု အေနျဖင့္ ေဆြးေႏြးသြားရန္ စီစဥ္ထားေသာ္လည္း တက္ေရာက္လာသည့္ တိုင္းရင္းသား အဖြဲ႔အစည္းတိုင္း လက္ဝယ္တြင္ အဆိုပါမူၾကမ္း ရရွိထားျခင္း မရွိေသးေၾကာင္း တိုင္းရင္းသား ကိုယ္စားလွယ္ တခ်ိဳ႕ထံမွ သိရသည္။
ယခု ညီလာခံတြင္ အစိုးရ၏ အပစ္အခတ္ ရပ္စဲေရးဆိုင္ရာ အေျခခံ သေဘာတူညီခ်က္ မူၾကမ္းကို ေခါင္းစဥ္ခြဲ တခုအေနျဖင့္ ေဆြးေႏြးမည့္အေပၚ KIA မွ ဗိုလ္မႉးႀကီး မရန္ေဇာ္ေတာင္အား ဧရာဝတီမွ ေမးျမန္းရာ ယခုေဆြးေႏြးပြဲ၌ မူၾကမ္းေပၚတြင္လည္း ေဆြးေႏြးသြားရန္ စီစဥ္ထားၿပီး တိုင္းရင္းသားမ်ား အေနျဖင့္ အေသးစိတ္ တိုင္ပင္ရျခင္း မရွိေသးေၾကာင္း၊ ထပ္မံျဖည့္စြက္လိုသည္မ်ား ရွိေၾကာင္း ေျဖၾကားသည္။
“အေျခခံ သိပ္မကြဲတဲ့ လုပ္နည္းလုပ္ဟန္နဲ႔ အယူအဆပဲ ကြဲျပားမွာပါ။ မူဝါဒကေတာ့ အေျခခံစစ္မွန္တဲ့ ဖက္ဒရယ္ေပၚပဲ အေျခခံမွာပါ။ အစိုးရမူၾကမ္းေပၚကေတာ့ ျပင္ဆင္စရာေတြ ရွိပါတယ္။ ေဆြးေႏြး တိုင္ပင္ရဦးမွာပါ” ဟု ရခိုင္ျပည္ လြတ္ေျမာက္ေရး ပါတီ (ALP) မွ ဦးခိုင္သုခ ကလည္း ၎၏အျမင္ကို ဧရာဝတီသို႔ ေျပာသည္။
အစိုးရ၏ အပစ္အခတ္ ရပ္စဲေရးဆိုင္ရာ အေျခခံ သေဘာတူညီခ်က္ မူၾကမ္းတြင္ ဦးတည္ခ်က္ႏွင့္ ရည္ရြယ္ခ်က္မ်ား ခ်မွတ္ေရး၊ ႏိုင္ငံလံုးဆိုင္ရာ အပစ္ခတ္ရပ္စဲေရးႏွင့္ သက္ဆိုင္သည့္ လမ္းညႊန္စည္းမ်ဥ္းမ်ား၊ ႏွစ္ဖက္တပ္မ်ား ထိေတြ႔မႈ မရွိေစရန္ ျပန္လည္ေနရာခ်ထားေရး၊ လြတ္လပ္စြာ သြားလာခြင့္၊ ဆက္ဆံေရး႐ံုးမ်ားဖြင့္ခြင့္၊ လူသားျခင္း စာနာ ေထာက္ထားမႈ အကူညီမ်ားေပးရန္၊ လူ႔အခြင့္အေရးမ်ား ကာကြယ္ေရး၊ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးႏွင့္ ႏိုင္ငံေရးေဆြးေႏြးမႈ ေကာ္မတီ ဖြဲ႕ေရး၊ ပူးတြဲ အပစ္အခတ္ရပ္စဲေရး ေကာ္မတီ၊ ပူးတြဲၿငိမ္းခ်မ္းေရး တည္ေဆာက္မႈ ေကာ္မတီ၊ ၿငိမ္းခ်မ္းေရး ေဆြးေႏြးပြဲတြင္ ပါဝင္သူမ်ားအၾကား ယံုၾကည္မႈ တည္ေဆာက္ရန္ ေဆာင္ရြက္မည့္အခ်က္၊ ႏိုင္ငံေရးေဆြးေႏြးပြဲမ်ား က်င္းပရန္ ကတိျပဳျခင္း၊ ေနာက္ဆက္တြဲ ပါဝင္လက္မွတ္ေရးထိုးခြင့္၊ ျပည္ေထာင္စု လႊတ္ေတာ္တြင္ အတည္ျပဳျခင္း၊ အေထြေထြ ကိစၥရပ္မ်ား ပါဝင္ေၾကာင္း သိရသည္။

Ref ; irrawaddy